O nas

Historia powstania, początki i stan obecny Instytutu Matematyki Stosowanej i Mechaniki

Prehistoria

Pisząc o historii powstania Instytutu Matematyki Stosowanej i Mechaniki należy cofnąć się do lat 1955-6 kiedy to na Wydziale Matematyki i Fizyki UW powstał Instytut Matematyki, a poza Instytutem Matematyki na Wydziale działały też od 1955 roku dwie katedry:

• Katedra Gazodynamiki i Hydrodynamiki, którą kierował prof. Julian Bonder,
• Katedra Teorii Sprężystoci i Plastyczności, którą kierował prof. Witold Nowacki.

Powołanie tych katedr było nawiązaniem do przedwojennej tradycji katedry mechaniki prof. Przeborskiego i stało się początkiem rozwoju tego kierunku badań matematycznych.

W 1968 roku Wydział Matematyki i Fizyki podzielił się na dwa wydziały, Wydział Fizyki oraz Wydział Matematyki i Mechaniki, ten ostatni złożony z dwóch instytutów: Matematyki oraz Mechaniki. W skład Instytutu Mechaniki weszły wspomniane wcześniej dwie samodzielne katedry. W 1970 roku nastąpiła likwidacja katedr, na których miejsce wprowadzono zakłady. Instytut Mechaniki miał więc dwa zakłady:

• Zakad Mechaniki Cieczy i Gazów, w którym kierownictwo po prof. Bonderze przejął prof. Władysław Fiszdon.
• Zakład Mechaniki Ciała Stałego, w którym kierownictwo po prof. Nowackim przejął prof. Czesław Woźniak;

Już w pierwszej połowie lat siedemdziesiątych były oczekiwania rozszerzenia działalności Instytutu Mechaniki, np. w zakresie cybernetyki i biologii matematycznej. Stara kadra, mająca niewątpliwie poważny autorytet naukowy (profesorowie Nowacki, Fiszdon) a potem take profesorowie Woźniak i Olesiak, broniła się przed zmianami. W rezultacie, w Instytucie panował stan wewnętrznych napięć: z jednej strony grupa mechaników "politechnicznych" opierająca sie na autorytetach starszych profesorów, z drugiej kilka osób, które przyszły z zewnątrz, dających nadzieję na zmiany. Były też napięcia zewnętrzne, gdyż Instytut Mechaniki by postrzegany jako słaby i niepasujący do reszty Wydziału.

W Instytucie Mechaniki wyraźny rozwój badań ściśle matematycznych nastąpił pod koniec lat siedemdziesiątych, co wiązało się z przyjęciem do tego Instytutu prof. Adama Piskorka oraz z rozwojem badań nad modelami matematycznymi fizyki statystycznej (Mirosław Lachowicz, Andrzej Palczewski, Tadeusz Płatkowski) i równaniem Naviera-Stokesa (Grzegorz Łukaszewicz).

1987 Utworzenie IMSiM

W połowie lat osiemdziesiątych zaczął się dynamiczny rozwój zastosowań matematyki, zapoczątkowany uruchomieniem specjalności zastosowania matematyki. Inicjatywa wyszła od pracowników Instytutu Mechaniki (Andrzej Palczewski, Wiesław Szlenk), a dynamiczny rozwój zastosowań znalazł wyraz w przekształceniu Instytutu Mechaniki w Instytut Matematyki Stosowanej i Mechaniki. Za symboliczną koincydencję można uznać fakt, że w 1986 r. umarł prof. Nowacki, wybitny mechanik, pilnujacy starego porządku, a w 1987 r. powstał obecny Instytut. W ramach przekształceń do nowego Instytutu został włączony Zakład Równań Fizyki Matematycznej z Instytutu Matematyki (Marek Burnat), a parę lat później dołączył Zakład Metod Numerycznych z Instytutu Informatyki (Andrzej Kiełbasiński, Maksymilian Dryja, Henryk Woźniakowski).

Początkowe, wizjonerskie działania zaowocowały wypracowaniem kierunków dalszych badań. W roku akademickim 1992/93 Instytut składał się z następujących zakładów (w nawiasach nazwiska kierowników zakładów):

• Zakład Analizy Numerycznej (prof. Henryk Woźniakowski);
• Zakład Mechaniki Ciała Stałego (prof. Zbigniew Olesiak);
• Zakład Mechaniki Cieczy i Gazów (prof. Andrzej Palczewski);
• Zakład Równań Fizyki Matematycznej (prof. Adam Piskorek);
• Zakład Metod Probabilistycznych i Optymalizacji (prof. Wiesław Szlenk);
• Zakład Modeli Matematycznych Fizyki Technicznej (prof. Marek Niezgódka).

Na podkreślenie zasługują działania profesorów Marka Niezgódki (wicedyrektor w latach 1990–1993) i Wiesława Szlenka (wicedyrektor w latach 1993–95), którzy wprowadzili do Instytutu ducha badań interdyscyplinarnych i szeroko pojętego modelowania matematycznego. Istotnym wydarzeniem lat dziewięćdziesiątych było powstanie Zakładu Statystyki Matematycznej. Było to odrodzenie (po ponad 30 latach przerwy) badań w dziedzinie statystyki matematycznej na Wydziale MIM.

2017

Zmiany kadrowe w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych doprowadziły do zmany struktury Instytutu. W efekcie mamy obecnie następujące zakłady (w nawiasach nazwiska zatrudnionej kadry profesorskiej):

• Zakład Analizy Numerycznej (Leszek Plaskota, Henryk Woźniakowski);
• Zakład Biomatematyki i Teorii Gier (Mirosław Lachowicz, Jacek Miękisz, Tadeusz Płatkowski);
• Zakład Równań Fizyki Matematycznej (Piotr Gwiazda, Grzegorz Łukaszewicz, Piotr Mucha, Andrzej Palczewski, Piotr Rybka, Dariusz Wrzosek);
• Zakład Statystyki Matematycznej (Wojciech Niemiro).

Obecny Instytut Matematyki Stosowanej i Mechaniki jest silnym naukowo instytutem prowadzącym zaawansowane badania w zakresie dziedzin, które należą do obszaru zainteresowań działających w Instytucie zakładów. IMSiM realizuje swoje badania współpracując intensywnie z wieloma poważnymi ośrodkami w kraju i za granicą, a wyniki badań są publikowane w renomowanych czasopismach o międzynarodowym zasięgu.